MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG TỶ LỆ THANH NIÊN
THAM GIA HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LONG AN[1]
(tiếp theo)

    2.3. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực hoạt động KH,CN cho TN

    Nhân rộng, phát huy vai trò câu lạc bộ KH,CN, đây là mang tính tự nguyện, tập hợp người có cùng sở thích nghiên cứu, tạo môi trường nghiên cứu, thông qua hoạt động câu lạc bộ nhằm để thảo luận, chia sẽ ý tưởng, góp ý, phản biện hoàn thiện ý tưởng, sản phẩm nghiên cứu. Hoạt động câu lạc bộ giới thiệu, kết nối nhiều hoạt động trước, trong và sau tham gia các cuộc thi về KH,CN; có đánh giá, rút kinh nghiệm.

    Tiếp tục triển khai các hoạt động tập huấn, đào tạo nghề, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức nền tảng cho TN về các hoạt động KH,CN, đổi mới sáng tạo, về tiếp cận vốn tín dụng dành cho doanh nghiệp KH,CN nhỏ và vừa; xây dựng thương hiệu/sở hữu trí tuệ ...Thiết kế chương trình đào tạo, cẩm nang khởi nghiệp chuyên sâu phù hợp cho từng nhóm đối tượng TN khác nhau theo từng giai đoạn của quá trình khởi nghiệp. Đoàn các cấp phối hợp tổ chức tốt ngày hội KH,CN, ngày hội tư vấn hướng nghiệp; liên kết các trung tâm đào tạo việc làm tổ chức các lớp dạy nghề; các sàn giao dịch giúp TN nắm bắt được các cơ hội về nhu cầu thị trường lao động, xu thế hội nhập, tiếp cận được các doanh nghiệp có nhu cầu KH,CN. Quan tâm giúp TN tham gia KH,CN cũng là để mưu sinh, cải thiện cuộc sống. Hoạt động NCKH của TN gắn liền với cuộc sống của TN.

    Phát huy vai trò đồng hành của tổ chức đoàn trong triển khai chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) do Chính phủ phát động; đẩy mạnh hỗ trợ TN nông thôn xây dựng ý tưởng, lập hồ sơ, đăng ký tham gia chương trình. Phối hợp với các cơ quan, tổ chức như Hiệp hội Nông nghiệp số, các đội nhóm trí thức trẻ tình nguyện trường THPT, cao đẳng đại học, tổ chức buổi tập huấn, chuyển giao các kiến thức khoa học kỹ thuật TN công nhân và TN nông thôn có nhu cầu khởi nghiệp.

    Nhà trường đẩy mạnh hoạt động ngoại khóa, các buổi đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm về KH,CN, khuyến khích học sinh tham gia các câu lạc bộ khoa học ở tổ bộ môn, giới thiệu, hướng dẫn học sinh về các cuộc thi, làm các dự án thực tế từng bước xây dựng yêu thích, niềm đam mê về KH,CN. Thường xuyên cập nhật phát triển của KH,CN bằng tích hợp bài giảng, trang bị kiến thức nền tảng trong các lĩnh vực KH,CN. Tăng cường kết nối với doanh nghiệp tạo cơ hội sinh viên được thực tập, xây dựng đồ án tốt nghiệp tại doanh nghiệp, cho sinh viên có nhu cầu khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; nắm bắt, làm chủ được công nghệ, thích ứng được với các mô hình kinh doanh mới; vừa có đầy đủ trang thiết bị vừa có người hướng dẫn khi gặp khó khăn. Xây dựng cơ chế phối hợp để phát huy vai trò của các trường đại học, cơ sở đào tạo trong nâng cao năng lực hoạt động KH,CN đổi mới, sáng tạo của TN

    2.4. Nhóm giải pháp phát huy vai trò của gia đình, nhà trường    

    2.4.1. Phát huy vai trò của gia đình

    Gia đình được xác định là môi trường giáo dục đầu tiên, quan trọng trong hình thành nhân cách, cảm xúc, chí hướng tương lai mỗi người, trong đó có đam mê NCKH. Sự quan tâm khuyến lệ, hỗ trợ từ gia đình tạo nên những động lực giúp TN vừa tập trung hơn vào việc học tập, vừa rèn luyện khả năng tư duy, sáng tạo từ nghiên cứu. Hỗ trợ trang bị máy tính, giới thiệu các sách báo, tài liệu tham khảo, các chuyên gia; tạo điều kiện tham gia cuộc thi KH,CN, hội thảo khoa học... giúp TN nâng cao kiến thức, kỹ năng. Gia đình động viên TN tham gia hoạt động KH,CN đây là hoạt động lành mạnh, phát triển tư duy độc lập, sáng tạo của TN, mở rộng và nâng cao vốn hiểu biết cũng như rèn luyện các kỹ năng nghề nghiệp, tạo tiền đề bước vào bậc học cao hơn, đại học. TN học sinh phổ thông trung học ở độ tuổi 15 đến 18 nếu không định hướng tốt về KH,CN, không tạo điều kiện cho TN làm quen, không biết làm, không thích làm thì sẽ dễ bị bỏ qua việc nghiên cứu sáng tạo. Từ hoạt động KH,CN phát hiện và bồi dưỡng các nhà khoa học trẻ, tài năng tương lai. Quan trọng hơn hết gia đình còn là hậu phương vững chắc về tài chính, đảm bảo các rủi ro trong nghiên cứu.

    2.4.2. Phát huy vai trò của nhà trường nuôi dưỡng đam mê KH,CN cho TN.

    Vấn đề then chốt, có ý nghĩa chiến lược, lâu dài là xây dựng tinh thần NCKH trong TN học sinh, là vấn đề Sở Giáo dục và ĐT làm nồng cốt cần quan tâm. Thời gian tới,  để tăng tỷ lệ TN tham gia khoa học, nhất là có ý tưởng, cần ươm mầm đam mê, ham thích khoa học từ học sinh các lớp cấp 2, đầu cấp 3. Quan trọng hơn hết là bản thân TN phải tích cực, chủ động, có đủ đam mê, nhiệt huyết với các hoạt động KH,CN. Đẩy mạnh vai trò của Ban Chấp hành Đoàn TN, Hội sinh viên nhà  trường và đội ngũ giáo viên trong việc truyền thông về khởi nghiệp và tổ chức các sự kiện nhằm khuyến khích NCKH. Phối hợp trường đại học để học hỏi hỗ trợ về mặt chuyên môn, thí nghiệm phù hợp ở trường đại học. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng về phương pháp giảng dạy tích cực, khuyến khích sáng tạo. Xây dựng đội ngũ giáo viên dẫn dắt, hướng dẫn học sinh, sinh viên xây dựng các ý tưởng sáng tạo, dự án, công trình khởi nghiệp. Vừa là thầy vừa đồng hành cùng học sinh, sinh viên trong các cuộc thi, các công trình nghiên cứu, gợi mở những vấn đề mới, tháo gỡ những khó khăn cùng học sinh, sinh viên khám phá tri thức.

    Nhà trường có các chuyên mục xây dựng các bài viết, các sản phẩm trưng bày, giới thiệu về các dự án, ý tưởng khởi nghiệp thành công, chưa thành công để tạo động lực và tăng thêm kiến thức, kinh nghiệm cho tất cả học sinh, sinh viên. Tổ chức các cuộc giao lưu, hội thảo, diễn đàn giữa học sinh và các nhà khoa học trẻ, doanh nhân trẻ để trao đổi, chia sẻ, kết nối; đồng thời, tạo điều kiện để hai bên có thể cung cấp nhu cầu về KH,CN. Kinh nghiệm số một với trường học, Ban giám hiệu kết hợp phụ huynh học sinh hỗ trợ tạo điều kiện. Các em thể hiện năng lực khoa học, có tuyên dương từ quỹ tài năng sáng tạo .

    2.5. Phát huy vai trò cấp ủy, chính quyền địa phương, doanh nghiệp trong sáng tạo, khởi nghiệp

    Chính quyền địa phương cần liên kết với các trường cao đẳng, đại học và các doanh nghiệp để tạo cơ hội thực tập, nghiên cứu cho sinh viên. Hợp tác với các viện nghiên cứu để chuyển giao công nghệ, hỗ trợ các dự án khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo. Với sự liên kết, hợp tác đồng bộ chính quyền, nhà trường, doanh nghiệp và cộng đồng nhằm tỷ lệ TN tham gia hoạt động KH,CN. Cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng môi trường KH,CN, thành lập các câu lạc bộ, tổ chức các cuộc thi về sáng tạo trẻ, KH,CN trẻ, ý tưởng sáng tạo  - tạo sân chơi KH,CN cho TN. Chính quyền địa phương kết nối với các sở, ban, ngành (Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Thông tin và truyền thông, Tỉnh đoàn Long An,…) tiếp tục duy trì các cuộc thi khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, là môi trường tốt để TN thực hiện ý tưởng sáng tạo, khởi nghiệp, kết nối với cộng đồng khởi nghiệp. Tạo điều kiện cung cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại cho các hoạt động nghiên cứu của TN ở địa phương. Tạo điều kiện cho TN khởi nghiệp như được vay vốn ưu đãi, kết nối doanh nghiệp, nhà đầu tư tạo điều kiện cho TN phát triển, mở rộng cơ sở sản xuất, kinh doanh, ổn định đầu ra.

    Hội doanh nhân trẻ của tỉnh xây dựng mạng lưới các diễn đàn trực tiếp và trực tuyến để thảo luận, trao đổi về các vấn đề KH,CN. Các cơ quan liên quan xây dựng, hình thành mạng lưới kết nối với các chuyên gia đầu ngành, các nhà khoa học, các doanh nghiệp,… tạo điều kiện cho TN được tư vấn về chuyên môn, được giải đáp những khó khăn trong quá trình thực hiện, được hỗ trợ, dẫn dắt, định hướng trong nghiên cứu và các hoạt động KH,CN khác.

    2.6. Nhóm giải pháp tạo môi trường KH,CN thuận lợi

    Phát huy vai trò các cuộc thi ý tưởng sáng tạo, khởi nghiệp, Đối với TN tham gia các cuộc thi là cơ hội hoàn thiện ý tưởng từ sơ khai trở thành sản phẩm cụ thể, khả thi, được doanh nghiệp chú ý, đầu tư thương mại hóa sản phẩm. Qua các buổi hướng dẫn, tư vấn, workshop, TN có cơ hội tiếp cận với những kiến thức chuyên môn về khởi nghiệp, kinh doanh, marketing,… Không gian cuộc thi là nơi gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ những người cùng chung một sở thích, khơi dậy đam mê tìm tòi, sáng tạo nghiên cứu KH,CN. Thông qua các cuộc thi, địa phương phát hiện được các TN có năng lực nghiên cứu KH,CN; góp phần làm phong phú hệ sinh thái khởi nghiệp. Từ đó, tập trung đầu tư chính sách ưu đãi, quan tâm nuôi dưỡng nhân tài cho địa phương. Cũng từ cuộc thi, tổ chức, doanh nghiệp xây dựng hình ảnh, thương hiệu, mở rộng thị trường quảng bá thương hiệu. Giải thưởng ngoài vật chất, quan trọng hơn là được hưởng các dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (tư vấn, bồi dưỡng, kết nối với nhà đầu tư, xây dựng thương hiệu, thương mại hóa sản phẩm)

    Phát huy vai trò của Trung tâm ứng dụng, hỗ trợ thông tin, KH và CN, về Không gian khởi nghiệp sáng tạo Để Không gian khởi nghiệp sáng tạo tỉnh có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển TN tham gia hoạt động KH,CN, hướng đến như Trung tâm KHCN trẻ của thành phố Hồ Chí Minh, Không gian khởi nghiệp sáng tạo cần linh hoạt trong cách thức tổ chức các hoạt động và dịch vụ. Ngoài phát huy những địa phương có liên kết trong hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST như Trung tâm Khởi nghiệp Đại học Tân Tạo, Đại học Kinh tế công nghiệp Long An, các HUB - Techfest Việt Nam đặt tại Long An hướng đến ở luân phiên ở các huyện tạo cơ hội cho TN ở các huyện xa Cần Giuộc, Cần Đước, Thạnh Hóa, Vĩnh Hưng có thể tiếp cận được nhân lực và vật lực, với các dịch vụ tư vấn về kỹ thuật, khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo; các nhà đầu tư, doanh nghiệp; từ đó, tạo điều kiện cho TN năng cao nhận thức, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động KH,CN. Tỉnh đoàn tham mưu để có chính sách phối hợp Sở KH và CN có không gian riêng dành cho TN khởi nghiệp, nghiên cứu KH của TN. Bên cạnh, Không gian khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Long An cần tiếp tục xây dựng chiến lược quảng bá sâu rộng, thường xuyên về Không gian khởi nghiệp sáng tạo.

    2.7. Nhóm giải pháp phát huy vai trò Đoàn các cấp trong phát triển, quản lý TN tham gia hoạt động KH,CN, đổi mới sáng tạo

    Tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương, mục tiêu của Tỉnh về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Tiếp tục tuyên truyền rộng rãi bài thi đạt giải các cuộc thi qua zalo, facebook để TN cập nhật, tham khảo; tăng cường tổ chức sinh hoạt chuyên đề, hội thảo định kỳ liên quan hoạt động KH,CN có sự trao đổi, chia sẽ, hướng dẫn, giúp đỡ trực tiếp TN đạt giải các cuộc thi, có như vậy giúp sự quan tâm, chú ý, thay đổi nhận thức của TN về NCKH khi người trong cuộc, cùng trang lứa tuyên truyền dễ hòa đồng, gần gũi, thuyết phục hơn. Cần duy trì đưa tin liên tục trên các  trang web để vinh danh thời gian dài, nhằm tạo động lực, sự quan tâm hơn cho TN tham gia khoa học. Mặt khác đầu tư đưa thông tin xây dựng thành các video clip, tránh đơn giản, ngắn gọn chỉ nêu tên đơn vị.

    Tỉnh đoàn chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành (Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Giáo dục và Đào tạo, Hội Nông dân, Hội Doanh nhân trẻ tỉnh…) tổ chức các diễn đàn về KH,CN, đổi mới, sáng tạo, hội thảo chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho TN nông thôn, TN công nhân có nhu cầu khởi nghiệp; tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp và các ban, ngành quan tâm và tạo điều kiện cho TN nông thôn khởi nghiệp, lập nghiệp, định kỳ tổ chức các diễn đàn để vừa nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, vừa định hướng nghề nghiệp, việc làm giúp TN lựa chọn đúng ngành nghề phù hợp với năng lực, yêu cầu phát triển KT-XH của địa phương. Tăng cường tổ chức tham quan nhiều mô hình thực tế các mô hình TN trong và ngoài tỉnh, để học hỏi, nhận thức đầy đủ về NCKH, biết làm, muốn làm và thích làm khoa học, hình thành thói quen yêu nghiên cứu, tư duy sáng tạo, độc lập ở TN. Có kế hoạch hướng dẫn TN vào các nhóm/câu lạc bộ - có môi trường để thảo luận, chia sẽ ý tưởng, cách làm dự án. Tập trung tổ chức tập huấn, quán triệt các xu hướng lớn của đời sống lao động, sản xuất kinh doanh cần được nghiên cứu, khởi nghiệp.

    Đưa hoạt động NCKH thành hoạt động trọng tâm, tiêu chí hoàn thành nhiệm vụ của đoàn viên TN. Phát huy vai trò tổ chức đoàn trong việc tham vấn ý kiến đóng góp về cơ chế chính sách đối với cơ quan có thẩm quyền cấp trên hỗ trợ tiếp cận vốn; sàn giao dịch ý tưởng; Tùy khu vực địa phương nông nghiệp, công nghiệp trọng điểm...có định hướng nghiên cứu  phù hợp trong đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp. Năng cao năng lực NCKH cho cán bộ đoàn từ tập huấn, bồi dưỡng, liên kết với các trường đại học hỗ trợ trong nghiên cứu và đánh giá đánh giá kết quả nghiên cứu. Từng bước thực hiện tốt việc tham mưu, thẩm định, đánh giá các ý tưởng, dự án, đổi mới, sáng tạo của TN đúng đắn. Tập trung công tác theo dõi nắm chắc, sát kỹ tình hình TN tham gia khoa học, đánh giá được trong năm có bao nhiêu lượt TN truy cập, tiếp cận KH,CN, việc tiếp cận ấy từ tự tìm hiểu, hay qua giới thiệu sở, ngành, hoặc từ tuyên truyền của tổ chức, cá nhân phát động. Tiếp tục triển khai, nắm số đoàn viên TN tham gia Hội thi TN khởi nghiệp sáng tạo, phải phủ hết các TN, không dừng ở đoàn viên, còn khá nhiều TN khác chưa biết, chưa quan tâm Hội thi.

    Huyện đoàn phối hợp chặc chẽ nhà trường các cuộc triển lãm, hội trại NCKH... về các hoạt động liên quan hoạt động KH,CN; tiếp tục đẩy mạnh tọa đàm, diễn đàn, hội thảo để nâng cao nhận thức và phát huy vai trò, trách nhiệm của đoàn viên, TN trong KH,CN, Sử dụng công nghệ số kết nối, hỗ trợ mạng lưới nhà quản lý, nhà khoa học, cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp cả trong và ngoài tỉnh.

    Tóm lại, để tăng tỷ lệ TN tham gia các hoạt động KH,CN, cần có một sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên, tạo ra một môi trường sáng tạo, cung cấp những cơ hội thực tế và hỗ trợ tài chính sẽ tạo điều kiện cho TN tham gia các hoạt động KH,CN trên địa bàn tỉnh Long An; nâng cao năng lực của TN tham gia các hoạt động KH,CN... Từ đó, mỗi TN sẽ góp phần quan trọng trong triển khai thực hiện hiệu quả Chiến lược Quy hoạch tỉnh Long An thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2030, phấn đấu đến năm 2030 là trung tâm phát triển kinh tế năng động, hiệu quả, bền vững của khu vực phía Nam; trở thành cửa ngõ trên tuyến hành lang kinh tế đô thị - công nghiệp của vùng đồng bằng sông Cửu Long; kết nối chặt chẽ với thành phố Hồ Chí Minh và Đông Nam Bộ./.

 Trường Chính trị Long An